Beste regeringen
Ik stel met spijt vast dat we al meer dan een jaar professioneel aan het prutsen zijn. Het is een collectief falen van de Europese, federale en regionale beleidsniveaus. En met de vinger naar elkaar wijzen zoals de laatste dagen, is eerder voor de kleuterklas. Wanneer er meer dan 300 000 Europese doden1 en wellicht miljoenen gewonden vallen hou je daar best mee op.
Jullie zijn omringd door de beste wetenschappers. Jammer genoeg heeft niet elke politicus de exponentiële functie onder de knie. Het is nochtans een basisconcept in ons excellente onderwijs.
De versoepelingen van enkele weken geleden leiden 100% voorspelbaar tot de situatie die zich vandaag ontvouwt. En die situatie loopt twee weken achter op wat onvermijdelijk komt. Niet alleen heeft ons land dit exacte scenario al twee keer meegemaakt, hetzelfde scenario heeft zich het afgelopen jaar over heel de wereld al tientallen keren voorgedaan: regels versoepelen, besmettingen stijgen, ziekenhuizen lopen vol, mensen sterven, behandelbare ziektes veroorzaken gewonden door een gebrek aan zorg.
Elke serieuze wetenschapper of geïnteresseerde burger wist in Maart 2020 dat dit het scenario ging zijn. Het had zich namelijk met andere virussen al op uiteenlopende plaatsen afgespeeld. Je kan de zwaartekracht in twijfel trekken, maar als je uit een appelboom valt heb je pijn.
Ik ben product manager en bedrijfsleider. Mijn dagelijkse werk heeft weinig te maken met biologie of politiek. Waar ik wél ervaring mee heb is patronen herkennen en beslissingen nemen op basis van de beschikbare data, in functie van de gebruikservaring van een grote groep mensen. De data voor het product covid-respons zien er niet goed uit.
Even de feiten: de vaccins, die komen traag. Ze komen al maanden traag en er is geen enkel bewijs dat dat zal versnellen. Het vaccineren zelf gaat ook al maanden traag. Er zijn proces- en IT-problemen. Tenzij er iets fundamenteel verandert zal dat waarschijnlijk ook zo blijven. Er is geen bewijs dat het vaccineren zal versnellen of verbeteren. Als je er even de cijfers bij neemt2 zie je dat geen enkel land een opmerkelijke versnelling in de vaccinatiesnelheid vertoont. Zelfs Israel vaccineert aan een voorspelbare vaste snelheid.
Ik hoop ook op mirakels. Maar u wordt betaald voor beleid. Als u dat gevoel niet heeft kan u misschien voor de kerk gaan werken. Communiceren over snellere vaccinatie is uw aandeelhouders een rad voor de ogen draaien. Een groot deel van de bevolking is al vermoeid. De verantwoordelijkheid is verpletterend en de meesten van u zitten aan het stuur als lame ducks. Reactief en hoop predikend. Alsof er geen beter pad is en we de rit maar moeten uitzitten. “Het is wat het is.”
Onder al het gewouwel over “de economie” en “perspectief” schuilt nog een tweede ongemakkelijke waarheid. De idee-fixe dat vaccinaties al onze zorgen gaan wegnemen is voorspelbaar fout. U werkt misschien met termijnen van 4 jaar, maar Coronavirussen doen dat niet. Voor het product covid-respons is het nodig om een perspectief van 100 jaar te hanteren. Wat gaan we doen met de eerste variant waar de huidige vaccins 10% tegen beschermen? Weer drie jaar van lockdown naar lockdown sukkelen? Weer een avondklok invoeren? Weer een rondje bewegingsvrijheden beperken voor de totale bevolking?
Neen bedankt.
Er is op lange termijn geen product-market fit. Er is wereldwijd een opkomende middenklasse. Sommige projecties spreken van een verschuiving van 2 miljard mensen richting middenklasse tegen 2030. Het zou onethisch zijn om die middenklasse de voordelen van globalisering te ontzeggen. Ze gaan internationaal zaken doen. Ze gaan reizen. De kans op een nieuwe virusvariant neemt enkel toe.
We hebben een nieuwe strategie nodig om daar mee om te gaan. En het is die lange-termijnblik die vandaag afwezig lijkt. Het is nochtans hét moment om te experimenteren. Om heel even progressief te zijn in denken en doen.
Er is een andere strategie. Het is een strategie die verschillende wetenschappers, waaronder de Belgische, al naar voor geschoven hebben. Het is de strategie die in Nieuw-Zeeland en Taiwan de grafiek van CoViD-19 besmettingen per miljoen mensen er zo laat uit zien:
Je zou het kunnen verwarren voor een fout in de grafiek, maar het is inderdaad een platte lijn. Het is ook de enige strategie die werkt zonder brede vaccinatie van de bevolking.
Ik ben voor alle duidelijkheid vóor vaccinatie. Het is een belangrijk wapen dat ons tijd zal geven om ons verder voor te bereiden. We moeten ons voorbereiden op de realiteit dat dit ooit opnieuw gaat gebeuren met een ander virus. En ik denk dat we best nu al een plan bedenken voor dat moment. Misschien is het zelfs nog beter om het plan nu op te stellen en aan de realiteit te toetsen. Op die manier hebben we data om het bij te sturen en het te verbeteren.
De strategie is eenvoudig: crush the curve. Sla de curve plat en hou ze plat. De tactiek is ook eenvoudig: eerst een harde totale lockdown. Dan de besmettingen naar een tiental herleiden. Testen, tracen en vooral mensen opvolgen. Strenge maar draagbare quarantaine voor besmette mensen. Lokale lockdowns bij verdere uitbraken.
De implementatie is iets moeilijker. Maar ik ben er zeker van dat we die kennis in België in huis hebben. Testen, tracen en mensen opvolgen is eenvoudiger wanneer het er geen tienduizenden zijn maar tientallen. Een quarantaine aangenamer maken is ook eenvoudiger wanneer het er tientallen zijn. Deel goodie bags uit. Betaal mensen in quarantaine om binnen te blijven. Controleer aan de hand van hun GSM-signaal of ze niet beginnen te reizen. Ik ben zelf een groot privacy-voorvechter, maar een hele bevolking gijzelen met een avondklok en camera’s is een machtsverheffing problematischer dan tientallen mensen automatisch opvolgen aan de hand van de gsm-masten in de buurt. Je hoeft ook niet repressief met robocops aan de deur te komen, je kan automatisch een SMS’je sturen om er aan te herinneren dat een persoon binnen moet blijven. Bel die mensen op, vraag hoe het gaat. Nudge.
Er zullen mensen onder u zijn die allerlei bestaande redenen zien waarom die strategie bij ons niet kan werken: Schengen, privacy, bevolkingsdichtheid, economie en bevolking die niet bereid is om regels te volgen zijn er een paar. Tegen u zeg ik: we hebben al een jaar bewijs verzameld dat de huidige strategie niet werkt. Hoe langer het duurt, hoe overtuigender het bewijs wordt dat ze niet werkt. Gaan we echt blijven draaien in deze carousel, wachtend op het volgende virus?
Ik ben ten slotte maar een gewone burger. Ik kan niet veel meer doen dan lijdzaam toekijken en een brief schrijven. Met het risico om de performance van Tom Lenaerts oneer aan te doen: u maakt er een circus van. Los het op.
1 oversterfte, bron