Ik volg de politiek nogal fanatiek. Sinds ik een jaar of tien was. Niet alleen in de aanloop naar de verkiezingen, maar het hele jaar door. Ik hou wel van het democratisch systeem. Een systeem dat niet perfect is, maar toch wel erg goed.
Aan bedrijfsleiders wordt wel eens de tip gegeven om publiek apolitiek te blijven; ten opzichte van werknemers en ten opzichte van klanten. Ik zou stellen dat dat afhangt van hoe de bedrijfscultuur in elkaar zit. Bij Mono proberen we zo inclusief mogelijk te zijn. Er is plaats voor verschillende constructieve meningen en ideeën. Niet iedereen is hetzelfde en dat is maar goed ook. Ik geloof dat de maatschappij en het welzijn van haar individuen enkel in dialoog kan verbeteren. De stem van mensen die aan het hoofd staan van een bedrijf is daarin volgens mij ook belangrijk. Soms is ze té belangrijk, maar dat is voor een andere keer.
Wat me opvalt is dat er geleidelijk aan bij verschillende partijen twee denkfouten zijn opgedoken. Éen die gaat over grenzen, een andere over identiteit. Ze zijn nauw verbonden met elkaar, maar gaan niet over hetzelfde.
Grenzen
Een grens is een krachtig idee. We hebben een historische strijd gevoerd rond de taalgrens in België. Of er is bijvoorbeeld een grens tussen België en Nederland. Bepaalde mensen in de politiek schuiven het idee naar voren dat er rond Vlaanderen een duidelijkere grens moet zijn. Éen die er voor zorgt dat binnen Vlaanderen meer afspraken specifiek voor Vlaanderen door Vlamingen gemaakt kunnen worden. Dat zou dan leiden tot meer excellentie van het Vlaamse volk of zoiets. Dat impliceert dan dat excellentie of welvaart aan een confederale of soevereine grens stopt.
Dit is mijn persoonlijke blog, dus ik mag Star Trek citeren:
Kahless has been dead for a thousand years; but the idea of Kahless is still alive. Have you ever fought an idea, Picard? It has no weapon to destroy, no body to kill. The idea of Kahless’ return must be stopped here and now – or it will travel through the Empire like a wave, and leave nothing but destruction behind.
Vervang gerust Kahless door National Sovereignty. In dat idee over grenzen en nationale soevereiniteit zit een grote denkfout, namelijk de idee dat je vanaf het stellen van je eigen grenzen of het voeren van je eigen politiek, niet meer hoeft te overleggen met de mensen aan de andere kant van die grens. In een tijd van beperktere mobiliteit en een fundamenteel kleiner bevolkingsaantal was dat misschien anders. Maar het recept van toen kan vandaag in een wereld van snel vervoer en 7,6 miljard mensen niet meer werken.
Identiteit
In het beantwoorden van het identitaire vraagstuk, maken volgens mij bijna alle partijen dezelfde fout: ze blijven debatteren over identiteit alsof die eendimensionaal is en aan een grens stopt. Is de Vlaamse identiteit iets om trots op te zijn? Misschien. Ik zie dan vooral beelden van Spaanse ridders, Franse kastelen en Engelse Spinning Jennies.
Geografisch identificeer ik me met een schitterende stad, Gent in dit geval. Omdat ik daar woon. Wat in Vlaanderen beslist wordt heeft invloed op die stad, maar toch is het een fundamenteel andere stad dan Antwerpen of Brugge, waar ik me helemaal niet mee identificeer. Ik voel me meer thuis in Londen, Berlijn of Fukuoka. Is mijn identiteit dan Vlaams of Gents?
Ik identificeer me ook met bepaalde designers, bedrijfsleiders en mensen die graag intellectueel uitgedaagd worden. Al die tribes kennen geen grenzen. En dat betekent niet dat ik een soort superioriteit op die identiteiten plak. Wielrennen of lopen, bijvoorbeeld, beroert me weinig. Toch kom ik goed overeen met mensen waarvoor wielrennen of lopen belangrijk zijn. Voor veel Vlamingen en Gentenaars is het een belangrijk deel van hun identiteit. Maar het is helemaal niet de mijne. Ben ik een slechte Vlaming? Slechte Gentenaar? Misschien.
Ik vind identiteit alleszins een stuk rijker dan een soort grens-gebonden artificiële eenheidsidentiteit. Men heeft dat in het verleden al proberen opleggen, het heeft niet gewerkt.